Η σειρά εκδόσεων «Σπηλαιολογικές Περιηγήσεις στην Κρήτη» δημιουργήθηκε με στόχο να αναδείξει τη μελέτη των σπηλαίων και ταυτόχρονα να συμπαρασύρει τον αναγνώστη σε μια περιπέτεια εξερεύνησης και ανακάλυψης του υπόγειου κόσμου της Κρήτης.
Το πρώτο βιβλίο της σειράς είναι το «Σπηλαιολογικές Περιηγήσεις στην Κρήτη Ι: Υπόγεια Ποτάμια», το οποίο όχι μόνο εξετάζει τα σπήλαια και τον μικρόκοσμό τους ως αυτόνομες ενότητες, αλλά επεκτείνεται και στο ευρύτερο περιβάλλον μέσα στο οποίο συμπεριλαμβάνονται αυτά τα θαύματα της φύσης. Παραθέτει στοιχεία ανθρωπογεωγραφίας, οικολογίας, ορνιθολογίας, γεωλογίας, υδρογεωλογίας, παλαιοντολογίας, ταξιδιωτικές λεπτομέρειες και άλλα.
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος έγιναν μελέτη και παρουσίαση 5 σπηλαίων της Κρήτης που λειτουργούν ως υπόγεια ποτάμια (σταθερής ή περιοδικής λειτουργίας) επειδή αποτελούν κύριους αγωγούς απορροής υδάτων. Η μελέτη περιλαμβάνει την καταγραφή, εξερεύνηση, χαρτογράφηση και φωτογράφηση των υπόγειων ποταμών, ενώ η παρουσίασή τους θα ολοκληρωθεί με την έκδοση ενός βιβλίου με τίτλο «Σπηλαιολογικές Περιηγήσεις της Κρήτης: Ι. Υπόγεια Ποτάμια», το οποίο θα συγκεντρώνει το βιβλιογραφικό, φωτογραφικό, χαρτογραφικό, γεωλογικό, βιολογικό και ανθρωπολογικό υλικό για καθένα από τα παραπάνω σπήλαια.
Στο πλαίσιο της έρευνας, συνεργάστηκαν με τα μέλη του Ομίλου πλήθος επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων (γεωλόγοι, καρστολόγοι, βιολόγοι, ειδικοί GIS) από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, το Πολυτεχνείο Κρήτης. Στο υπό έκδοση βιβλίο, παρουσιάζεται μια νέα μέθοδος προσέγγισης της μελέτης των σπηλαίων η οποία αφορά όχι μόνο την περιγραφή των καθαυτών σπηλαίων αλλά και των ευρύτερων περιοχών ένταξης αυτών σε μια ακτίνα τέτοια που επιτρέπει την απόκτηση μιας ολοκληρωμένης εικόνας για τις πέντε επιλεχθείσες περιοχές:
- Ζούρβα-Λάκκοι-Μεσκλά, Νομού Χανίων
- Ερφοι-Πρίνος-Λατζιμάς, Νομού Ρεθύμνου
- Κρουσώνας, Νομού Ηρακλείου
- Σελάκανο, Νομού Λασιθίου
- Ορεινή Σητεία, Νομού Λασιθίου
Το ενδιαφέρον του θέματος του βιβλίου έγκειται στο γεγονός ότι:
- πραγματεύεται ένα θέμα που σπανίζει από την ελληνική βιβλιογραφία και παραμένει σχεδόν άγνωστο στην πλειοψηφία του κοινού
- αγγίζει ένα πολύ ευαίσθητο ζήτημα ιδιαίτερα για τον ορεινό-αγροτικό χώρο: τη διαχείριση υδάτων
- αφορά όλη την Κρήτη, αφού επιλέχθηκαν τα πέντε σπήλαια να κατανέμονται σε όλους του νομούς
Στο βιβλίο:
- χρησιμοποιήθηκαν πάνω από 600 φωτογραφίες από περιοχές και τοποθεσίες που προβάλλονται για πρώτη φορά
- χρησιμοποιήθηκαν χάρτες περιοχών, χάρτες ανάγλυφου του εδάφους, χάρτες υψηλής ακρίβειας της ΓΥΣ, χαρτογραφήσεις των σπηλαίων, τριαδιάστατες απεικονίσεις, σκίτσα και χάρτες κ.α.
- παρουσιάστηκαν επεξεργασμένες πληροφορίες πολιτιστικού, ανθρωπολογικού, αρχαιολογικού ενδιαφέροντος για τις πέντε περιοχές, οι οποίες δόθηκαν υπό μορφή περιήγησης με σκοπό να παρασυρθεί ο αναγνώστης σε μια περιπέτεια ανακάλυψης του τόπου.
Συνολικά, για τις ανάγκες του Προγράμματος:
- διοργανώθηκαν 43 αποστολές
- χαρτογραφήθηκαν 5.400 μέτρα υπόγειων αγωγών
- συγκεντρώθηκαν 4.200 φωτογραφίες
- δαπανήθηκαν πάνω από 800 ώρες εθελοντικής εργασίας
Το πρόγραμμα που ξεκίνησε στις αρχές του 2002, χρηματοδοτήθηκε από το Κοινοτικό Πρόγραμμα «ΝΕΟΛΑΙΑ» Δράση 3: Πρωτοβουλίες Νέων. Σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε εξ΄ ολοκλήρου από μέλη του ΣΠΟΚ.
