Τα σπήλαια θεωρούνται απομονωμένες και ευαίσθητες νησίδες πληροφορίας, αφού όντας δυσπρόσιτες και προστατευμένες από εξωτερικές παρεμβάσεις, αφηγούνται την ιστορία της γης και των ανθρώπων, ενώ παράλληλα φιλοξενούν μοναδικά και ευαίσθητα οικοσυστήματα. Ως αποτέλεσμα αποτελούν αντικείμενο μελέτης για πολλές διαφορετικές και φαινομενικά ασύνδετες μεταξύ τους επιστήμες.
Γεωλογία
Οι καρστικοί σχηματισμοί αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του γεωλογικού πλούτου του τόπου μας. Μέσω της εξερεύνησης των σπηλαίων οι γεωλόγοι έχουν τη δυνατότητα να μελετήσουν τα διαφορετικά στρώματα των πετρωμάτων, πως δημιουργήθηκαν και πως βρέθηκαν εκεί, καθώς και το πλήθος σπηλαιοθεμάτων που στολίζουν το σπήλαιο. Όλα αυτά μαρτυρούν τη γεωλογική ιστορία της περιοχής, το παλαιοκλίμα, τους οργανισμούς που ζούσαν κάποτε εκεί, καθώς και τον τρόπο δημιουργίας και εξέλιξης του σπηλαίου και τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικράτησαν σε αυτό σε βάθος πολλών εκατομμυρίων ετών.
Αρχαιολογία-Παλαιοανθρωπολογία
Aπό τις απαρχές της ζωής του ανθρώπινου είδους τα σπήλαια αποτελούσαν καταφύγιο, λατρευτικό χώρο καθώς και χώρο αποθήκευσης προϊόντων και αντικειμένων σφραγίζοντας ανεκτίμητες πληροφορίες για τη ζωή και την καθημερινότητα ομάδων ανθρώπων διαφορετικών περιοχών και εποχών. Λόγω του σταθερού περιβάλλοντος των σπηλαίων αντικείμενα και τοιχογραφίες έχουν μείνει σχεδόν αναλλοίωτα στο χρόνο αποκαλύπτοντας την ιστορία μας. Για αυτό το λόγο τα σπήλαια αποτελούν δυνητικά αρχαιολογικούς χώρους.
Βιολογία
Τα σπήλαια αποτελούν ένα μοναδικό οικοσύστημα με την έλλειψη φωτός, τις σταθερές συνθήκες και την ολιγοτροφία να αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά διαφοροποίησης του από το εξωτερικό περιβάλλον. Οργανισμοί (εν πολλοίς άγνωστοι έως σήμερα), προσαρμοσμένοι σε αυτό το ιδιαίτερο περιβάλλον αποκαλύπτουν τους τρόπους με τους οποίους έχει επιδράσει σε αυτούς η εξελικτική διαδικασία, βιογεωγραφικά δεδομένα, και τις σχέσεις τους με τα επίγεια οικοσυστήματα. Οι βιολόγοι μελετώντας τα σπήλαια ανακαλύπτουν όχι μόνο τις σχέσεις των οργανισμών σε βάθος εκατομμυρίων χρόνων αλλά και πιθανές νέες εφαρμογές για την αντιμετώπιση ανθρώπινων νόσων.
Υδρολογία
Η κατανόηση των γεωλογικών και τοπογραφικών χαρακτηριστικών που επηρεάζουν το σχηματισμό και την κίνηση των υπόγειων υδάτων συνεισέφερε από πολύ παλιά στην επιβίωση των ανθρώπινων πληθυσμών. Παράλληλα όμως η μελέτη της υδρολογίας των σπηλαίων μας δείχνει πως ένα φαινόμενο ρύπανσης ή/και εξάντλησης των υπόγειων υδάτινων αποθεμάτων έχει επιπτώσεις σε αρκετά απομακρυσμένες από αυτά περιοχές.
Τα χρόνια που δραστηριοποιούμαστε στο χώρο της σπηλαιολογίας, έχουμε πειστεί για τη σπουδαιότητα της μελέτης τους και ταυτόχρονα έχουμε συνειδητοποιήσει την ανάγκη για τη διάσωση και τη μετάδοση των πληροφοριών που μπορούμε να αντλήσουμε από τα σπήλαια. Και είναι πολύ σπουδαίο να μπορέσουμε να το κάνουμε αυτό, ιδιαίτερα λόγω του δύσβατου των σπηλαίων. Λίγοι μόνο μπορούν δυστυχώς να τα προσεγγίσουν και γι’αυτό και ο ρόλος του σπηλαιολόγου γίνεται πολλές φορές «βαρύς». Έτσι, πρωταρχικό μας μέλημα είναι να μπορέσουμε να μελετήσουμε όσο καλύτερα γίνεται τα σπήλαια, να διασώσουμε και να δημοσιοποιήσουμε τις πληροφορίες που αντλούμε από αυτά, σεβόμενοι πάντα αυτό που η φύση δημιούργησε εκατομμύρια χρόνια πριν.